Boyun Fıtığı
Boyun Fıtığı Nedir?
Boyun fıtığı, omurilikten çıkan sinir köklerini etkileyen ve boyun bölgesinde ağrıya, uyuşmaya veya güçsüzlüğe neden olan bir durumdur. Boyun omurgası, omurilik ve sinir köklerini koruyan bir doku tabakası olan intervertebral disklerden oluşur. Bu diskler, omurilik ve sinir köklerine baskı yapabilecek şekilde zayıflayabilir veya yırtılabilir, böylece çeşitli semptomlara neden olabilir.
Boyun Fıtığı Belirtileri:
- Boyun ağrısı: Boyun fıtığı, boyun bölgesinde şiddetli ve rahatsız edici ağrıya neden olabilir. Bu ağrı, omuzlara veya kollara yayılabilir.
- Omuz ve kollarda ağrı veya uyuşma: Sinir köklerine baskı yaparak omuz ve kollarda ağrı, uyuşma veya güçsüzlük hissi oluşabilir.
- Baş ağrısı: Boyun fıtığı olan bazı hastalarda baş ağrısı da görülebilir.
- El ve parmaklarda uyuşma veya karıncalanma: Sinir köklerine baskı, el ve parmaklarda uyuşma veya karıncalanma hissine neden olabilir.
- Boyun hareketlerinde kısıtlılık: Boyun fıtığı olan bazı hastalarda boyun hareketlerinde kısıtlılık veya sertlik görülebilir.
Boyun Fıtığı Tanısı Nasıl Koyulur?
- Hasta Geçmişi ve Semptomların Değerlendirilmesi:
- Hastanın yaşadığı belirtiler ve semptomlar dikkatlice incelenir. Bu semptomlar arasında boyun ağrısı, kol veya omuzlarda yayılan ağrı, uyuşma, güçsüzlük veya reflekslerde değişiklikler bulunabilir. Hastadan; geçmiş travmaları, aktiviteleri ve semptomların başlama süreci gibi detaylı bilgiler alınır.
- Fizik Muayene:
- Hastanın boyun ve omuz bölgesi muayene edilir. Boyun hareketlerinde kısıtlılık, boyun kaslarında spazm veya hassasiyet, sinir köklerine bası belirtileri aranır. Ayrıca refleksler, kas gücü ve duyu kontrol edilir.
- Görüntüleme Testleri:
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): Boyun fıtığı tanısında en yaygın kullanılan görüntüleme testidir. MRG, omurga bölgesindeki dokuları detaylı olarak görüntüler ve fıtıklaşmış diski, sinir köklerine olan baskıyı ve diğer olası sorunları gösterir.
- Bilgisayarlı tomografi (BT): MRG ile benzer şekilde, omurga bölgesindeki yapısal değişiklikleri görüntülemek için kullanılır. Özellikle MRG yapılamayan veya MRG sonuçları net olmayan durumlarda tercih edilebilir.
- Nörolojik Muayene:
- Nörolojik muayene, sinir fonksiyonlarını değerlendirmek için yapılır. Bu muayenede, refleksler, duyu ve kas gücü test edilir. Sinir köklerine bası nedeniyle oluşabilecek belirtiler aranır.
- Elektromiyografi (EMG) ve Sinir İletim Testleri (Nörovasküler İnceleme):
- Bu testler, sinir köklerine ve kaslara iletilen elektriksel aktiviteyi değerlendirir. EMG, sinir hasarı veya kas zayıflığını belirlemeye yardımcı olabilir.
Boyun Fıtığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Boyun fıtığı tedavisi, semptomların ciddiyetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Tedavi genellikle konservatif yöntemlerle başlar ve cerrahi müdahaleye ancak diğer seçenekler başarısız olursa başvurulur.
- İlaç Tedavisi: Ağrı kesiciler, anti-inflamatuar ilaçlar ve kas gevşetici ilaçlar, ağrıyı hafifletmek ve inflamasyonu azaltmak için kullanılabilir.
- Fizik Tedavi ve Egzersizler: Fizik tedavi seanslarında; boyun kaslarını güçlendirmek, esnekliği artırmak ve postürü düzeltmek için özel egzersiz uygulamaları yapılabilir.
- Epidural Steroid Enjeksiyonları: Steroid enjeksiyonları, sinir köklerine uygulanarak inflamasyonu azaltmak ve ağrıyı hafifletmek için kullanılabilir.
- Masaj ve Manüel Terapi: Kas spazmlarını hafifletmek, kasları gevşetmek ve dolaşımı artırmak için masaj ve manüel terapi teknikleri uygulanabilir.
- Açık Cerrahi Yöntemler:
- Diskektomi (Mikrodiskektomi):
- Diskektomi, boyun fıtığı tedavisinde en yaygın kullanılan cerrahi yöntemdir. Bu prosedürde, fıtıklaşmış diskten baskı yaparak sinir köklerine bası oluşturan doku çıkarılır. Mikrodiskektomi, işlem sırasında bir mikroskop kullanılarak daha küçük bir kesiden gerçekleştirilir. Bu yöntem, sinir köklerini serbest bırakmak için minimal doku hasarı sağlar.
- Laminektomi:
- Laminektomi, omurilik üzerinde baskı oluşturan kemik veya doku parçalarının çıkarılmasını içeren bir prosedürdür. Bu yöntem, omurilik ve sinir köklerine basıyı azaltarak semptomları hafifletmeye yardımcı olur.
- Kapalı (Minimal İnvaziv) Cerrahi Yöntemler:
- Endoskopik Diskektomi:
- Endoskopik diskektomi, boyun fıtığı tedavisinde minimal invaziv bir seçenektir. Bu yöntemde, endoskop adı verilen ince bir tüp kullanılarak fıtıklaşmış disk çıkarılır. Bu teknik, daha küçük bir kesiden ve daha az doku hasarıyla gerçekleştirilir. Endoskopik diskektomi, geleneksel açık cerrahiye kıyasla daha hızlı iyileşme süresi sunabilir.
- Foraminotomi:
- Foraminotomi, sinir köklerine bası yapan kemik veya doku parçalarının çıkarılmasını içeren bir minimal invaziv cerrahi prosedürdür. Bu yöntem, sinir köklerinin serbest bırakılmasını ve semptomların hafifletilmesini sağlar. Foraminotomi, özellikle omurilik kanalının daralmasına bağlı olarak sinir köklerine bası oluşturan boyun fıtığı vakalarında tercih edilir.
- Lazer Diskektomi:
- Lazer diskektomi, lazer ışığının kullanıldığı minimal invaziv bir cerrahi prosedürdür. Bu yöntemde, fıtıklaşmış disk içine yerleştirilen bir lazer fiberi sayesinde disk içeriği buharlaştırılır. Lazer diskektomi, geleneksel cerrahiye kıyasla daha az doku hasarı ve daha hızlı iyileşme süresi sunabilir.
Boyun Fıtığı Ameliyatı Sonrası Hastası Takip Süreçleri:
- Ameliyat Sonrası İzlem:
- Ameliyat sonrası iyileşme süreci, hastanın hastanede birkaç gün geçirilerek başlar. Ameliyat sonrası izlem, cerrahi bölgenin durumunun incelenmesi ve komplikasyonların önlenmesini sağlar.
- Ağrı Yönetimi:
- Ameliyat sonrası ağrı yönetimi, uygun ağrı kesiciler ve diğer ilaçlarla cerrahi bölgedeki ağrı ve rahatsızlığın kontrol altına alınmasını içerir.
- Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon:
- Fizik tedavi ve rehabilitasyon programları, hastanın omurga stabilitesini ve gücünü yeniden kazanmasına yardımcı olur. Bu programlar, boyun fıtığı semptomlarını önlemeye ve tekrarlayan sorunları engellemeye yardımcı olabilir.
- Kontrol Muayeneleri:
- Ameliyat sonrası dönemde düzenli kontrol muayeneleri planlanır. Bu muayenelerde, cerrahi bölgenin iyileşme süreci değerlendirilir, varsa olası komplikasyonlar saptanır ve gerekirse tedavi planı ayarlanır.
